Të kënduarit për foshnjat, jetik për t’i ndihmuar të mësojnë gjuhën

Sipas shkencëtarëve nga Universiteti i Cambridge, të folurit nëpërmjet këngëve është vendimtar për të ndihmuar foshnjat të mësojnë gjuhën.

Studimi arriti në përfundimin se foshnjat mësojnë gjuhët nga informacioni ritmik – rritja dhe rënia e tonit – siç shihet në vjershat ose këngët e çerdheve, siç është kënga e kudondodhur e alfabetit.

Ekipi zbuloi gjithashtu se foshnjat nuk fillojnë të përpunojnë informacionin fonetik – tingujt më të vegjël të të folurit – derisa të jenë rreth shtatë muajsh.

Studiuesit thanë se gjetjet, të cilat janë publikuar në revistën Nature Communications, sfidojnë pikëpamjen se informacioni fonetik – i përfaqësuar në mënyrë tipike nga alfabeti – është çelësi i mësimit të gjuhës.

Ata thanë gjithashtu se disleksia dhe çrregullimi i zhvillimit të gjuhës mund të shoqërohen me perceptimin e ritmit dhe jo me vështirësitë në përpunimin e informacionit fonetik.

Usha Goswami, neuroshkencëtare, e cila është edhe autore e studimit, tha se “hulumtimi tregon se tingujt individualë të të folurit nuk përpunohen në mënyrë të besueshme deri në rreth shtatë muajsh, edhe pse shumica e foshnjave mund të njohin fjalë të njohura”.

“Ne besojmë se informacioni i ritmit të të folurit është ngjitësi i fshehur që mbështet zhvillimin e një sistemi gjuhësor që funksionon mirë”, vijon ajo.

“Prindërit duhet të flasin dhe t’u këndojnë foshnjave të tyre sa më shumë që të jetë e mundur sepse kjo do të bëjë një ndryshim në rezultatin gjuhësor”.

Më parë është menduar se foshnjat mësojnë elementë të vegjël zanorë dhe i bashkojnë ato për të bërë fjalë.

Për të kuptuar nëse ishte kështu, studiuesit regjistruan aktivitetin e trurit të 50 foshnjave në moshën katër, shtatë dhe 11 muajshe teksa shikonin një video të një mësuesi të shkollës fillore duke kënduar 18 vjersha për fëmijë.

Ekipi përdori algoritme speciale për të interpretuar se si foshnjat po e kodonin këtë informacion në tru.

Shkencëtarët zbuluan se kodimi fonetik tek foshnjat u shfaq gradualisht gjatë vitit të parë të jetës, duke filluar me tingujt e dhëmbëve dhe tingujt e hundës.

Sipas Goswami, fëmijët mund të përdorin informacione ritmike si një skelet për të shtuar informacion fonetik.

Studimi është pjesë e projektit BabyRhythm të udhëhequr nga Goswami, e cila po heton se si gjuha lidhet me çrregullimin e zhvillimit të gjuhës.

Ajo ka një histori të gjatë përpjekjesh për t’i shpjeguar këto në aspektin e problemeve fonetike, por provat nuk mblidhen dhe dallimet individuale në aftësitë e të mësuarit të gjuhës së fëmijëve mund të kenë origjinën nga ritmi.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.