Kompanitë e Silicon Valley po përshkallëzojnë verifikimin e tyre të sigurisë së stafit dhe rekrutëve të mundshëm pasi zyrtarët amerikanë shprehin shqetësime më të mëdha për kërcënimin e spiunazhit kinez.
Gjigantët e teknologjisë si Google dhe kompanitë startup të profilit të lartë si OpenAI kanë rritur kontrollin e tyre të personelit, sipas disa njerëzve që punojnë drejtpërdrejt me grupet.
Masa vjen mes frikës se qeveritë e huaja po kërkojnë të përdorin punëtorë të komprometuar për të aksesuar pronën intelektuale dhe të dhënat e kompanisë.
Firmat e kapitalit të sipërmarrjes si Sequoia Capital, e cila mbështet dhjetëra biznese startup, përfshirë xAI-n e Elon Musk, kanë inkurajuar disa kompani që të shtrëngojnë verifikimin e stafit pas paralajmërimeve se agjencitë e spiunazhit po synojnë zhvilluesit e teknologjisë amerikane, thanë burimet.
Sequoia ndau biznesin e saj kinez vitin e kaluar pas gati dy dekadash për shkak të presionit gjeopolitik.
Përpjekja e shtuar e sigurisë vjen pasi zyrtarët amerikanë kanë shtuar paralajmërimet për kompanitë në lidhje me kërcënimin nga spiunazhi kinez gjatë dy viteve të fundit.
Washington-i dhe Pekini janë të bllokuar në një konkurrencë strategjike në rritje, me SHBA-të që vendosin kontrolle të eksportit për ta bërë më të vështirë për Kinën marrjen dhe zhvillimin e teknologjive të fundit, duke përfshirë inteligjencën artificiale dhe çipat e avancuar.
Megjithatë, ka gjithashtu shqetësime për një rritje të ksenofobisë në kompanitë e teknologjisë amerikane duke pasur parasysh mbizotërimin e punëtorëve të kualifikuar me origjinë aziatike.
Google ka thënë se ka “garanci të rrepta për të parandaluar vjedhjen e informacionit konfidencial komercial dhe sekreteve tregtare”.
Rastet e spiunazhit kinez shkojnë pas dekadash, por duket se janë shumëfishuar vitet e fundit.
Në mars, prokurorët amerikanë akuzuan një ish-inxhinier softuerësh në Google për vjedhjen e sekreteve tregtare të AI ndërsa punonte fshehurazi me dy kompani me bazë në Kinë.
Tesla, Micron dhe Motorola kanë qenë të gjitha subjekt i vjedhjes së pronës intelektuale nga Kina në pesë vitet e fundit, sipas SHBA-ve.
Sakaq, një pjesë e vogël e kompanive private janë krijuar për të ofruar inteligjencë strategjike për bizneset mbi kërcënimet e spiunazhit kinez.
Strider Technologies me bazë në Utah, e cila u prezantua nga binjakët Greg dhe Eric Levesque në vitin 2019, ofron një mjet të dhënash për kompanitë që synojnë parandalimin e shteteve kombëtare që synojnë punonjësit e tyre dhe depërtimin e shitësve dhe furnitorëve të palëve të treta.
Greg Levesque, shefi ekzekutiv, ka thënë se Strider kishte parë një rritje të kohëve të fundit në adoptimin e mjeteve nga kompanitë startup që punojnë në teknologjitë në zhvillim si kompjuteri kuantik, AI dhe biologjia sintetike “që janë në krye të listës së blerjeve të vendeve si Kina”.
Sistemi i Strider përdor AI për të mbledhur të dhëna mbi metodat që agjencitë e huaja të inteligjencës po vendosin për të synuar kompanitë dhe stafin e tyre.
Ajo gjurmon qindra plane kineze, të cilat supozohet se rekrutojnë shkencëtarë dhe profesorë të huaj dhe i nxisin ata të vjedhin teknologji për të çuar përpara qëllimet ushtarake dhe ekonomike të Kinës.
Nëse një individ shënohet nga sistemi i Strider, kompanitë mund të zbatojnë kontrolle shtesë, të tilla si kujdesi i duhur për familjen ose lidhjet financiare të një individi jashtë vendit, si dhe historikun e udhëtimit të tyre në vendet ku shërbimet e huaja të inteligjencës kanë kryer rekrutim.
Departamenti amerikan i Drejtësisë në vitin 2022 anuloi një program të diskutueshëm të quajtur “Iniciativa e Kinës” që filloi gjatë administratës Trump pas kritikave nga grupet e të drejtave civile se po angazhohej në profilizimin racor.
Gjithashtu u vu nën shqyrtim pasi disa çështje të ngritura kundër akademikëve, veçanërisht shkencëtarëve, me prejardhje kineze u rrëzuan në gjykatë.
Por nisma çoi gjithashtu në dënimin, ndër të tjera, të profesorit të kimisë në Universitetin e Harvard-it, Charles Lieber. Ai u zbulua se kishte pranuar fshehurazi para nga Kina përmes një programi të sponsorizuar nga shteti, i krijuar për të ndihmuar vendin të fitonte njohuri dhe ekspertizë shkencore në SHBA dhe gjetkë.
Grupet e Silicon Valley që po bëjnë oferta për kontrata me Departamentin e Mbrojtjes të SHBA-ve janë inkurajuar të zgjerojnë fushën dhe shkallën e kujdesit të tyre të duhur kundër kërcënimeve të spiunazhit kinez.
Kompanitë komerciale të teknologjisë që punojnë me agjencitë e mbrojtjes amerikane duhet t’i nënshtrohen masave rigoroze të sigurisë.
Marrë nga “Financial Times”, përshtatur për “Albanian Post”.
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
