Premtimet e reja kibernetike të aleatëve të NATO-s do të mbeten “të klasifikuara”

Gjatë samitit të NATO-s të kësaj jave në Vilnius, aleatët ranë dakord për një numër premtimesh të reja për sigurinë kibernetike.

Thelbi i këtyre angazhimeve nuk është detajuar – vetë dokumentet janë të klasifikuara – por ja çfarë dihet.

Teksti zyrtar i Komunikatës së Samitit të Vilnius-it përsërit pozicionin e Konceptit Strategjik të aleancës (2022) se “hapësira kibernetike është e kontestuar në çdo kohë” dhe nuk është vetëm një shqetësim për NATO-n gjatë rrethanave të një konflikti të armatosur ndërkombëtar.

Ai përsërit doktrinën e vendosur të NATO-s se “një grup kumulativ i aktiviteteve kibernetike keqdashëse mund të arrijë nivelin e sulmit të armatosur dhe mund të çojë Këshillin e Atlantikut të Veriut t’i thirret Nenit 5”, zotimi themelor që një sulm kundër një aleati do të konsiderohet si një sulm kundër të gjithëve.

Por komunikata paralajmëron edhe terren të ri.

“Sot, ne miratojmë një koncept të ri për të rritur kontributin e mbrojtjes kibernetike në parandalimin dhe qëndrimin tonë të përgjithshëm të mbrojtjes. Ai do të integrojë më tej tre nivelet e mbrojtjes kibernetike të NATO-s – politik, ushtarak dhe teknik – duke siguruar bashkëpunim civilo-ushtarak në çdo kohë gjatë kohës së paqes, krizave dhe konflikteve, si dhe angazhimin me sektorin privat, sipas rastit”.

Të gjithë delegatët e aleatëve në Vilnius e miratuan këtë koncept, siç përcaktohet në një dokument me titull: “Koncepti për rritjen e kontributit afatgjatë të kibernetikës në parandalimin dhe qëndrimin e përgjithshëm të mbrojtjes të NATO-s”.

Çfarë saktësisht po miratonin ata nuk është plotësisht e qartë – vetë letra është e klasifikuar.

Kur koncepti u njoftua në fillim të këtij viti nga David van Weel, ndihmës sekretari i përgjithshëm i NATO-s për sfidat e reja të sigurisë, ai shpjegoi se ai përcakton një rol më të madh për mbrojtësit kibernetikë ushtarakë gjatë kohës së paqes, krahas mekanizmave për të integruar aftësitë e sektorit privat brenda aftësive mbrojtëse kombëtare të aleatëve.

Van Weel kishte folur më parë për “Recorded Future News” në Konferencën e Sigurisë në Mynih, kur ai vlerësoi punën “unike” që kompanitë si Microsoft dhe Google kishin bërë në Ukrainë dhe tha se aleanca duhej të konsideronte një bashkëpunim më strukturor me sektorin privat.

Koncepti i ri gjithashtu përpiqet t’i shtyjë aleatët të rregullojnë qëndrimin e tyre të mbrojtjes kibernetike, duke u bërë më proaktivë dhe më të sigurt në përgjigje të sulmeve të sponsorizuara nga shteti: “Ne duhet të shkojmë përtej emërtimit dhe turpërimit të aktorëve të këqij në përgjigje të incidenteve të izoluara kibernetike”, tha van Weel.

Në komunikatë thuhet: “Ne jemi të vendosur të përdorim të gjithë gamën e aftësive për të penguar, mbrojtur dhe kundërshtuar spektrin e plotë të kërcënimeve kibernetike, duke përfshirë marrjen në konsideratë të përgjigjeve kolektive”.

Në një intervistë të fundit me Recorded Future News, Christian-Marc Lifländer, kreu i seksionit të politikave kibernetike dhe hibride të NATO-s, tha se ndjeu se aleanca duhej të bënte më shumë për të imponuar kosto ndaj kundërshtarëve që po kryenin sulme kibernetike dhe pjesërisht ia atribuoi vëllimit në rritje të sulmeve ndaj dështimit për të imponuar kosto.

“Ne duhet të bëjmë më shumë”, tha Lifländer dhe paralajmëroi “shumë nga aktorët janë bërë mjaft të aftë për të vepruar nën pragun e përdorimit të forcës. Shumë prej tyre janë bërë mjaft të aftë në hartimin e aktiviteteve të tyre rreth parandaluesve”, duke nxitur kështu nevojën për më shumë fokus në atë që në të vërtetë do të thotë parandalimi i aleatëve.

Natyra e atyre synimeve kombëtare është klasifikuar gjithashtu.

Ngjashëm me detyrimin për shpenzimet e mbrojtjes për të përmbushur 2 për qind të PBB-së së një aleati – ato ka të ngjarë të marrin disa shtytje politike të brendshme nga anëtarët e NATO-s, më shumë se gjysma e të cilëve nuk pritet të përmbushin objektivin në vitin 2023, duke përfshirë anëtarët e G7, Francën, Gjermaninë dhe Italinë.

Gjatë samitit në Vilnius, kryeministri i Shqipërisë Edi Rama tha se vendi i tij kishte nevojë për më shumë fonde nga Shtetet e Bashkuara për t’u mbrojtur nga sulmet kibernetike dhe u ankua se Kongresi “nuk ishte plotësisht mbështetës” në sigurimin e vendit të tij me më shumë para.

Shqipëria thuhet se kishte marrë në konsideratë thirrjen e nenit 5 të NATO-s në përgjigje të sulmeve kibernetike iraniane vitin e kaluar, të cilat ndërprenë një numër shërbimesh kritike të qeverisë.

Përgjigja përfshinte vendosjen e një ekipi nga ushtria amerikane prej dy duzina personeli në një operacion “gjuetie” për të ndihmuar shqiptarët në zbulimin e aktivitetit kundërshtar në rrjetet e tyre, si dhe administrata Biden që sanksionoi agjencinë e spiunazhit të Iranit.

Ndonëse ishte formuluar përpara sulmeve ndaj Shqipërisë – duke u përmendur në deklaratën nga samiti i Brukselit pas pushtimit të Ukrainës – komunikata njoftonte gjithashtu nisjen e një aftësie reagimi ndaj incidenteve kibernetike në të gjithë NATO-n.

“Ne kemi zbuluar aftësinë e re të NATO-s për Mbështetjen e Incidentit Kibernetik (VCISC) për të mbështetur përpjekjet kombëtare zbutëse në përgjigje të aktiviteteve të rëndësishme keqdashëse kibernetike. Kjo u siguron aleatëve një mjet shtesë për ndihmë”.

Nisja e VCISC pason deklaratën në samitin e vitit të kaluar në Madrid se “Aleatët kanë vendosur, mbi baza vullnetare dhe duke përdorur asetet kombëtare, të ndërtojnë dhe ushtrojnë një aftësi kibernetike virtuale të reagimit të shpejtë për t’iu përgjigjur aktiviteteve të rëndësishme keqdashëse kibernetike”.

Komunikata konfirmoi gjithashtu se NATO do të mbajë konferencën e saj të parë gjithëpërfshirëse të mbrojtjes kibernetike në Berlin këtë nëntor, “duke bashkuar vendimmarrësit në nivelet politike, ushtarake dhe teknike”.

Sipas Lifländer, puna e aleancës për “një mënyrë më të mirë për të reaguar, një mënyrë më të mirë për të formësuar hapësirën kibernetike” nuk pritet të japë rezultate “deri në samitin e vitit të ardhshëm në Washington”.

Marrë dhe përshtatur nga “The Record” për Albanian Post

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.