Sulmi i paralajmëruar dhe i pritshëm më në fund mbërriti dje pasdite.
Izraeli goditi Daahyeh, lagjen jugore të Bejrutit.
Objektivi ishte Fuad Shoukr, një zyrtar i lartë i Hezbollahut dhe këshilltar i ngushtë i Hassan Nasrallah.
Sipas dy burimeve libaneze të kontaktuara nga Reuters në mbrëmje, Shoukr nuk ishte viktimë e sulmit.
Në orët para sulmit, konsullatat amerikane dhe gjermane kishin ftuar bashkëqytetarët e tyre që të largoheshin shpejt nga vendi dhe të ishin gati të “strehoheshin në vende të sigurta për periudha të gjata kohore”.
Disa linja ajrore kishin filluar gjithashtu të anulonin fluturimet në aeroportin Rafik Hariri në Bejrut. E para ishte Lufthansa, Eagean dhe Royal Jordanian.
Kriza ekonomike
Për të kuptuar se cilat mund të jenë pasojat rajonale të një zgjerimi të konfliktit, është e nevojshme të kuptohet realiteti aktual libanez, një vend që ka vite që është në kolaps ekonomik, politik dhe social.
Që nga shpërthimi i krizës ekonomiko-financiare në vitin 2019, e përkeqësuar verën e mëpasshme nga ndikimi i shpërthimit në portin e Bejrutit, libanezët dhe refugjatët që jetojnë në vend (dy milionë) po përballen me nivele të paprecedentë varfërie dhe pasigurie ushqimore.
Përafërsisht 80% e popullsisë jeton nën kufirin e varfërisë dhe 36% nën “vijën e varfërisë ekstreme”, domethënë mbijetojnë me më pak se dy dollarë në ditë.
Përballë shifrave të këtij lloji, kredia prej 3 miliardë eurosh nga Fondi Monetar Ndërkombëtar është më se urgjente, por negociatat po vazhdojnë prej vitesh pa rezultat.
Institucionet financiare ndërkombëtare si Banka Botërore i kanë shtyrë udhëheqësit libanezë të prezantojnë reforma strukturore për të rritur “transparencën, përfshirjen dhe llogaridhënien” si kushte për disbursimin e paketave të ndihmës.
FMN (Fondi Monetar Ndërkombëtar), në veçanti, bën thirrje për reforma strukturore në sistemin bankar (që shkaktoi krizën e vitit 2019) dhe vendosjen e politikave transparente kundër korrupsionit.
Megjithatë, natyra sektare e ndarjes së pushtetit në Liban dhe keqbërja e shfrenuar i bëjnë reformat të parealizueshme, elitat politike janë të pabindura për të zbatuar reformat, të shqetësuara se transparenca minon mbrojtjen e monopoleve që kanë rezistuar për dekada dhe kanë paralizuar vendin.
Jo vetëm ekonomikisht. Libani ka një qeveri në dorëheqje që nga viti 2022 dhe është pa një kryetar shteti.
Në fakt, kanë kaluar dy vjet nga zgjedhjet parlamentare të cilat duhet të kishin formuar një ekzekutiv të ri, por paraliza politike ende e pengon zgjedhjen e pasuesit të Aoun (is-Presidenti).
Një raport i fundit i Bankës Botërore thekson se si kriza ka gjeneruar shifra të paprecedentë: në dhjetë vjet diapazoni i njerëzve që jetojnë nën kufirin e varfërisë është rritur nga 12 në 44%.
Më shumë se 10% e 1.2 milionë fëmijëve të moshës shkollore në Liban janë jashtë shkollës për shkak të dobësive ekonomike të familjeve.
Zhvlerësimi i lirës libaneze, e cila ka humbur 90% të vlerës së saj në më pak se pesë vjet, dhe inflacioni që rezulton kanë ulur në mënyrë drastike fuqinë blerëse dhe bashkëjetesa mes libanezëve dhe sirianëve ka arritur gjithashtu një pikë pa kthim.
Urgjenca e refugjatëve
Libani është një nga vendet me numrin më të madh të refugjatëve për frymë në botë.
Ka gati dy milionë refugjatë sirianë dhe 500 mijë refugjatë palestinezë.
Rreth 20% e familjeve të refugjatëve sirianë jetojnë në vendbanime informale dhe strehimore kolektive, në kushte të mjerueshme.
Në korrik 2022, Ministri libanez për Zhvendosjet njoftoi një plan për të detyruar 15 mijë refugjatë të kthehen në Siri.
Retorika kundër refugjatëve është bërë e zakonshme dhe gjatë gjithë luftës 12-vjeçare të Sirisë, autoritetet kombëtare dhe lokale e kanë bërë më të vështirë për refugjatët lëvizjen e lirë dhe punën legale.
Libani nuk ka lejuar kurrë kampe zyrtare për refugjatët sirianë, si dhe qasje në arsim për fëmijët.
54% e 715 mijë fëmijëve refugjatë sirianë nuk ndjekin shkollën, me vetëm 47 mijë prej tyre që kanë akses në një formë të arsimit joformal, pra shkolla të drejtuara nga organizata humanitare të cilat megjithatë nuk u garantojnë atyre ndonjë trajnim të njohur.
Vitin e kaluar, Human Rights Watch denoncoi valën e dëbimeve që preku sirianë në të gjithë vendin (mijëra njerëz, përfshirë të mitur), si “më serioze” që nga fillimi i luftës në Siri në 2011.
Kryeministri i përkohshëm Najib Mikati tha se refugjatët sirianë “po krijojnë pabarazi serioze që mund të ndikojnë në ekuilibrin demografik të Libanit”, duke nxitur retorikën anti-siriane që fajëson refugjatët për kolapsin ekonomik të vendit dhe krizën e intensifikuar në dy muajt e fundit që po përballet me emergjencën e 60 mijë personave të zhvendosur brenda vendit nga zonat e Jugut të përfshirë në përleshjet mes Hezbollahut dhe ushtrisë izraelite.
Qytetet dhe bashkitë shpallën shtetrrethim diskriminues kundër refugjatëve sirianë dhe mbyllën dhjetëra biznese të vogla në të gjithë Libanin që punësonin ose drejtoheshin nga sirianë.
Siguria e Përgjithshme Libaneze (GSO) paralajmëroi qytetarët libanezë kundër dhënies së punës, strehimit ose strehimit për refugjatët sirianë pa dokumente të qëndrimit në Liban, duke shtuar se bizneset dhe dyqanet në pronësi, bashkëpronësi ose operim të refugjatëve sirianë do të mbyllen nëse nuk e bëjnë këtë. do të respektojë rregullat e vjetra dhe të reja libaneze të Sigurisë.
Përgjigja evropiane ndaj kësaj emergjence ishte shpallja e një pakete ndihme prej një miliard eurosh më 2 maj.
Fondet e nevojshme, sipas Presidentes së Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, për të forcuar shërbimet libaneze të sigurisë në mënyrë që të frenohet migrimi i parregullt nëpër Mesdhe nga Libani në Evropë.
Pak ditë pas shpalljes së ndarjes, Sigurimi i Përgjithshëm libanez njoftoi masa të reja kundër sirianëve: kufizime në aftësinë e tyre për të marrë leje qëndrimi dhe pune, bastisje të intensifikuara, dëbime kolektive në kampe, rritje të arrestimeve dhe dëbimeve.
Deri më sot, Libani është një vend në rrënim, në pritje të një lufte që po vazhdon prej kohësh dhe që ka dy fronte, një të brendshëm dhe një të jashtëm, të dyja në pikën pa kthim.
Nga Francesca Mannoccho e Ëa Stampa, përshtatur për Albanian Post
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com