Që nga fillimi i viteve 1990, Great Coco – një ishull i vogël dhe i largët në Gjirin e Bengalit – ka qenë në qendër të intrigave. Thashethemet tregonin se ishulli ishte shtëpia e një objekti të inteligjencës kineze, një pretendim që nuk kishte prova të forta. Tani shqetësimet për ishullin dhe përdorimet e tij janë rishfaqur.
Imazhet satelitore të marra në janar 2023 tregojnë shenja treguese të modernizimit ushtarak, sipas një raporti nga thinktank Chatham House. Ka një pistë dhe stacion radar të sapo zgjatur 2300 metra, dy hangarë të rinj, që duket të jetë një bllok akomodimi dhe një rrugë e re që lidhet me një ishull më të vogël.
Në majë të ishullit ka dëshmi të përpjekjeve për pastrimin e tokës, duke sugjeruar se do të vijnë punë të mëtejshme ndërtimi.
Great Coco është i vogël me 11 km gjatësi, por vendndodhja e tij është e rëndësishme strategjike. Ai nuk është vetëm afër ngushticës së Malacca-s, një nga korsitë më të ngarkuara të anijeve në botë, por gjithashtu shtrihet 55 km nga Ishujt Andaman dhe Nicobar të Indisë, të cilët presin bazat e marinës dhe forcave ajrore indiane.
Shenjat e ndërtimit kanë provokuar shqetësimin se Kina – nga e cila Myanmari është rritur gjithnjë e më shumë e varur pas grushtit të shtetit të shkurtit 2021 – mund të përfitojë nga inteligjenca e mbledhur atje, qoftë përmes spiunazhit ose shkëmbimit të inteligjencës.
“Me zhvillimet e ishullit Coco, India së shpejti mund të përballet me një bazë të re ajrore afër në një vend gjithnjë e më shumë të lidhur me Pekinin”, thuhet në raportin e Chatham House, i cili analizon imazhet satelitore të lëshuara nga Maxar Technologies.
Delhi thuhet se ka monitoruar nga afër zhvillimet. Ajo kohët e fundit u përball me Myanmar-in me inteligjencën që tregonte se Pekini po ofronte ndihmë në ndërtimin e një posti vëzhgimi në ishull, sipas “Bloomberg”. Kina hodhi poshtë pretendimet.
Autorët e raportit të Chatham House thanë se imazhet e Maxar nuk tregonin ndonjë dëshmi specifike të aktivitetit kinez në Great Coco. Megjithatë, që nga grushti i shtetit, ushtria e Myanmar-it ka kërkuar lidhje më të ngushta me Pekinin, duke mbështetur pretendimin e saj ndaj Tajvanit dhe duke njoftuar mbështetjen e saj për “iniciativën globale të sigurisë” të Kinës.
Para grushtit të shtetit, në vitin 2020, rreth 40% e borxhit të jashtëm të Myanmar-it prej 10 miliardë dollarësh i detyrohej Kinës, tha ajo, dhe kjo ka të ngjarë të ishte rritur.
Ndër investimet e Kinës në Myanmar është një port i madh në Kyaukphyu, Myanmari perëndimor, i projektuar për t’i dhënë Kinës akses në Oqeanin Indian për transportin e gazit të lëngshëm dhe naftës, duke e lejuar atë të bëhet më pak e varur nga burimet e transportit përmes ngushticës së mbushur me njerëz të Malacca-s.
“Me Myanmarin që mbështetet te Kina për mbështetjen ndërkombëtare dhe zhvillimin ekonomik, ka shumë të ngjarë që ushtria të ndajë inteligjencën me Pekinin dhe të mbështesë iniciativat strategjike të Kinës”, tha Jason Tower, drejtor i vendit të Myanmar-it në Institutin e Paqes të Shteteve të Bashkuara.
Ndërtimi i Great Coco ishte provokues, tha ai, duke shtuar se “paraqet një sfidë të rëndësishme për sigurinë rajonale dhe ka të ngjarë të gjenerojë tensione të rëndësishme midis Kinës dhe Indisë në Gjirin e Bengalit”.
Analistët besojnë se ushtria e Myanmarit ka të ngjarë të kërkojë të luajë kundër Indisë dhe Kinës kundër njëra-tjetrës në këmbim të mbështetjes më të madhe ekonomike dhe diplomatike.
India dhe Kina, së bashku me Rusinë, abstenuan nga votimi për një rezolutë të Këshillit të Sigurimit të OKB-së në vitin 2022 që kërkonte fundin e dhunës në Myanmar dhe bëri thirrje për lirimin e të burgosurve politikë.
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
