Aktorja Megan Fox ka thënë se është në mesin e pesë deri në 10 milionë njerëzve në Shtetet e Bashkuara të Amerikës të prekur nga dismorfia trupore.
“Unë kurrë nuk e shoh veten ashtu siç më shohin të tjerët. Nuk ka kurrë një pikë në jetën time ku e kam dashur trupin tim, kurrë”, ka treguar Fox në një intervistë.
Një mospërputhje midis mënyrës se si dikush e percepton veten dhe si e shohin të tjerët është një simptomë dalluese e dismorfisë trupore.
I njohur gjithashtu si çrregullimi dismorfik i trupit, “karakterizohet nga preokupimi i tepruar me një defekt të imagjinuar në pamjen fizike ose shqetësim dukshëm të tepruar me një anomali të lehtë fizike”, sipas Shoqatës Amerikane të Psikologjisë.
Si duken njerëzit në të vërtetë – ose sa tërheqës janë ata – shpesh ka pak të bëjë me të.
Sipas Ramani Durvasula, psikologe klinike, individi bëhet i preokupuar, pothuajse edhe obsesiv, për një veçori të vogël fizike.
“Mund të jetë një njollë e vogël, një dhëmb që është pak jashtë linjës, forma e diçkaje, por nuk do të ishte e dukshme për njerëzit e tjerë,” shtoi ajo.
Rreth dy për qind e popullsisë globale ka dismorfi trupore dhe çrregullimi prek thuajse në mënyrë të barabartë burrat dhe gratë, sipas Shoqatës së Ankthit dhe Depresionit të Amerikës.
Simptomat zakonisht fillojnë të shfaqen në adoleshencë kur trupi fillon të ndryshojë në mënyrë drastike.
Ekziston një nënformë e dismorfisë trupore: Dismorfia muskulore, e cila prek kryesisht burrat, karakterizohet nga preokupimi me perceptimin se trupi i dikujt nuk është mjaft i dobët ose muskuloz – pavarësisht se sa muskuloz mund të jetë një person.
Dismorfia e trupit zakonisht ngatërrohet si një çrregullim i të ngrënit, por nuk është kështu për shkak të disa dallimeve, sipas Durvasula dhe Ann Kearney-Cooke, një psikologe me bazë në Cincinnati e specializuar në të ngrënit dhe çrregullimet e imazhit të trupit.
Njerëzit me çrregullime të të ngrënit janë të preokupuar me një shtrembërim në mënyrën se si e perceptojnë formën ose peshën e tyre.
“Personi angazhohet në sjellje kompensuese, të cilat mund të jenë gjëra të tilla si mosngrënia për periudha të caktuara kohore, hiperstërvitja, përdorimi i laksativëve, gjëra të tilla”, ka thënë Durvasula.
Dismorfia e trupit, megjithatë, përgjithësisht përqendrohet rreth një tipari të imagjinuar ose real.
Sakaq, nuk ka një shkak të vetëm të dismorfisë së trupit, por ka disa faktorë që kontribuojnë.
“Dismorfia e trupit është në të njëjtën familje çrregullimesh si çrregullimi obsesiv-kompulsiv”, ka thënë Durvasula.
“E vetmja provë gjenetike që shohim është se nëse një person ka një të afërm të shkallës së parë me OCD, ai mund të ketë më shumë gjasa të zhvillojë dismorfinë trupore”.
Studiuesit kanë sugjeruar se truri i disa njerëzve me dismorfi trupore mund të ketë “anomali në përpunimin e të dhënave vizuale kur bëhet fjalë për ekzaminimin e fytyrës së tyre”, sipas një studimi të vitit 2010.
Dismorfia e trupit ndonjëherë ndodh në të njëjtën kohë me ankthin.
Nëse dikush është i preokupuar me gjëra të caktuara për shkak të ankthit, një veçori trupore mund të jetë një çështje tjetër për t’u fokusuar, sipas Durvasula.
“Mediat sociale definitivisht nuk e kanë ndihmuar këtë. Ka shumë më tepër krahasim social me atë se si duken njerëzit e tjerë. Shumë njerëz vendosin imazhe të rreme atje”, ka theksuar Durvasula.
Dhe se në adoleshencë, ajo formë vlerësimi do të jetë shumë më e theksuar.
Të kesh anëtarë të familjes që vlerësojnë, vërtetojnë ose duan veten ose të tjerët në bazë të pamjes mund të luajë gjithashtu një rol.
“Kjo e bën personin tepër të ndjeshëm ndaj perceptimit të të metave në pamjen e tyre”, ka shtuar Kearney-Cooke.
“Dhe ajo që ndodh shpesh është, diku thellë brenda, pavarësisht nëse është për shkak të fëmijërisë së vështirë apo çfarëdo tjetër, ata ndihen sikur nuk janë tërheqës. Dhe më pas ata e projektojnë atë në trupin e tyre”.
Ndërkohë, mentaliteti perfeksionist e intensifikon këtë pikëpamje.
Efektet e dismorfisë trupore mund të shtrihen në të gjitha aspektet e jetës – sociale, profesionale dhe financiare – veçanërisht nëse çrregullimi përkeqësohet me kalimin e kohës pa trajtim.
“Për shkak se ata janë aq të fiksuar pas këtij lloji të ndjenjës saqë ekziston ky problem fizik, ata do të shpenzojnë sasi të konsiderueshme kohe dhe parash ose duke marrë trajtime mjekësore kozmetike ose trajtime dentare, trajtime dermatologjike, madje edhe trajtime kirurgjikale”, ka thënë Durvasula.
Njerëzit me dismorfi trupore gjithashtu kanë sjellje kontrolluese, të cilat mund të duken sikur kalojnë shumë kohë duke u parë në pasqyrë dhe duke bërë selfie të panumërta dhe duke i vlerësuar ato.
Ata mendojnë se tipari është jonormal ose i shëmtuar.
Dikush me këtë çrregullim mund të kërkojë gjithashtu siguri nga të tjerët duke pyetur nëse e shohin të metën, nëse një veçori duket në rregull ose nëse diçka nuk shkon ose është ndryshe në lidhje me veçorinë.
Njerëzit me dismorfi trupore mund të izolohen nga turpi ose nga shpenzimi i tepërt i kohës duke u shqetësuar për pamjen e tyre.
Gjithashtu mund të djegin mbështetjen e tyre sociale duke kërkuar vazhdimisht siguri.
Shpenzimi i kaq shumë kohe duke analizuar pamjen mund të rezultojë që shpesh të vonohen në punë ose të mos bëjnë detyrat e shkollës.
Disa njerëz e vënë veten në rrezik financiar duke blerë produkte ose procedura kozmetike – duke shkaktuar borxhe për veten ose familjet e tyre, dhe ndonjëherë duke e bërë këtë në fshehtësi për shkak të shqetësimeve se çfarë mund të ndodhte nëse njerëzit do ta dinin.
Kearney-Cooke kishte një paciente e cila ishte aq e fiksuar pas një të mete të perceptuar në hundë, saqë ajo shihej gjithmonë në pasqyrë, madje edhe gjatë vozitjes.
Përplasja e makinës në një pemë ndërsa e bënte këtë ishte një thirrje zgjimi për të, duke çuar në trajtim dhe përfundimisht një përmirësim.
Dismorfia e trupit nuk mund të kurohet dhe është një gjendje e vështirë klinike për t’u menaxhuar sepse është “një model që është shumë rezistent ndaj ndryshimeve”, ka thënë Durvasula.
Por ekzistojnë disa trajtime efektive.
Një e preferuar nga shumë ekspertë është terapia konjitive e sjelljes. Shtrembërimet ose mendimet e një personi besohet se e nxisin këtë sjellje, kështu që terapistët punojnë në shtrembërimet e personit dhe largohen prej andej.
Meqenëse dismorfia e trupit është në të njëjtën kategori me çrregullimin obsesiv-kompulsiv, trajtimet për OCD, të tilla si “parandalimi i ekspozimit dhe reagimit”, mund të jenë gjithashtu të dobishëm për menaxhimin e dismorfisë së trupit.
Në një mjedis të sigurt, kjo terapi i ekspozon njerëzit ndaj situatave që provokojnë obsesionet ose shkaktarët e tyre dhe kërkon që ata të zgjedhin të mos përgjigjen me sjellje kompulsive.
Kur i nënshtrohet një trajtimi të tillë, një person me dismorfi trupore nuk mund të shikohet shumë në pasqyrë ose të bëjë selfie.
“Ata në fakt duhet të tolerojnë shqetësimin e mos përfshirjes në sjelljen e kontrollit. Por kjo duhet të plotësohet me punën njohëse të sjelljes”, ka veçuar Durvasula.
Një histori e traumës do të kërkonte gjithashtu terapi të informuar për traumën, e cila do të përfshinte një profesionist të shëndetit mendor që të pranonte se si trauma e personit mund të jetë shkaku kryesor i dismorfisë së trupit.
“Disa nga terapitë mund të jenë gjithashtu shumë edukative – në llojin e imazheve që shohim në botë dhe sa joreale janë ato”.
Hulumtuesit kanë studiuar kimikatet e trurit, të tilla si serotonina, që janë gjithashtu një shkaktar i dismorfisë së trupit, sipas Kearney-Cooke.
Marrë nga “CNN”, përshtatur për “Albanian Post”.
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
