Çfarë kuptuan 70% e japonezëve për energjinë bërthamore që ne ende nuk duam ta kuptojmë? Pavarësisht nga kujtesa e saj historike e traumatizuar nga Holokausti bërthamor i Hiroshimës dhe Nagasakit në 1945, pavarësisht nga tragjedia më e fundit e Fukushimanit në 2011, Japonia tani po i kthehet energjisë atomike.
Ngadalë, me kujdes, por me vendosmëri. Është një nga “pasojat ekonomike të Vladimir Putinit”. Para pushtimit të Ukrainës, Rusia furnizonte Japoninë me 11% të importeve të qymyrit, 9% të blerjeve të gazit natyror dhe 4% të importeve të naftës.
Këto përqindje varësie janë mesatarisht më të ulëta se ato në Evropë (veçanërisht për gazin), por në çdo rast të tepërta në sytë e Tokios në kontekstin e ri gjeopolitik. Prandaj edhe rivlerësimi i energjisë bërthamore.
Deri në cunamin që shkaktoi aksidentin në centralin e Fukushimës 11 vjet më parë, ky burim siguronte gati një të tretën e energjisë elektrike të konsumuar nga japonezët. Goditja e Fukushimës çoi në mbylljen e të 54 reaktorëve në vend. Edhe pse duhet mbajtur mend se numri i caktuar i atij aksidenti është i kufizuar: një i vdekur dhe 16 të plagosur.
Vetëm një vlerësim jashtëzakonisht i madh dhe i kujdesshëm i viktimave indirekte – një vlerësim i diskutueshëm, i cili nuk mbledh konsensus unanim në komunitetin shkencor, për atribuimin në Fukushima të sëmundjeve jo domosdoshmërisht të lidhura (përfshirë traumën psikike, depresionin dhe vetëvrasjet)- ka arritur të rrisë numrin deri në 570.
Në çdo rast, efekti i menjëhershëm i aksidentit të Fukushimës zhvendosi opinionin publik: në atë kohë 70% e japonezëve ishin në favor të lamtumirës së energjisë bërthamore.
Sot situata ka ndryshuar saktësisht: 70% pranojnë të kthehen të varen nga energjia atomike. Kjo përmbysje e ndjenjës publike i lejon kryeministrit Kishida Fumio të ndërmarrë veprime. Më 24 gusht ai njoftoi rihapjen e termocentraleve joaktive dhe gjithashtu ndërtimin e një gjenerate të re reaktorësh.
Për momentin janë rikthyer në funksion 10 reaktorë, nga 17 që kanë kaluar tashmë të gjitha testet e sigurisë të bëra më rigoroze pas Fukushimës. Gjithsej 33 reaktorë janë të destinuar të kthehen për të prodhuar energji elektrike; në pritje të ndërtimit të gjeneratës së re.
Pra, çfarë kuptuan japonezët? Kjo energji bërthamore është e sigurt, pavarësisht nga ndikimi i fortë emocional i lidhur me aksidentet tragjike që kujtojmë.
Ka aksidente në punë, të cilat ndodhin në hapa të ndryshëm: nga prodhimi i makinerive dhe infrastrukturave deri te funksionimi i vetë impianteve. Ka sëmundje – veçanërisht sëmundje të zemrës dhe të frymëmarrjes – të shkaktuara nga ndotja.
Nuk ka burime 100% “të pastra”. Për të prodhuar një panel fotovoltaik, nxirren silic dhe minerale të tjera, në miniera ku ndodhin aksidente dhe ku krijohen emetimet e karbonit, grimcat toksike, etj. Kamionët që ende punojnë me naftë përdoren për të transportuar një turbinë me erë.
Prandaj, kush llogarit vdekshmërinë e lidhur me një burim të caktuar energjie, bën një vlerësim të të gjitha viktimave direkte dhe indirekte. Kështu arrijmë në përfundimin që duket “kundër-intuitiv” për shumë lexues, jo domosdoshmërisht militantë anti-bërthamorë, por të shqetësuar për rrezikun e supozuar të saj.
Duke përfshirë dy aksidentet bërthamore më të rënda në histori – 4 mijë vdekjet e Çernobilit dhe 570 vdekjet “indirekte” që i atribuohen Fukushimës – energjia atomike mbetet ndër më të sigurtat që kemi, siç mund ta kontrolloni në tabela dhe të dhëna, është në nivel me atë prodhuar nga era dhe dielli.
Vdekshmëria e matur në përpjesëtim me energjinë e prodhuar, e sheh qymyrin në krye me 24.6 vdekje në teravat-orë (veçanërisht sëmundjet e ndotjes), e ndjekur nga nafta, biomasa, gazi natyror, hidrocentrali. Numri i viktimave të energjisë bërthamore për teravat-orë është 0.03, që është i krahasueshëm me erën dhe diellin.
Pasiguria bërthamore pushton imagjinatën kolektive. Fillimisht, lëvizja anti-bërthamore kombinoi fushatat kundër armëve të shkatërrimit në masë dhe energjisë atomike për qëllime civile në një amalgamë anti-shkencore.
Dikush ende përpiqet, përballë kërcënimeve ruse kundër termocentralit Zaporizhzhia, të argumentojë se çdo reaktor atomik është i barabartë me një arsenal bombash bërthamore.
Duhet mbajtur mend gjithashtu se origjina më e hershme historike e lëvizjes anti-bërthamore qëndron në fushatën e Stalinit kundër bombave bërthamore amerikane të lëshuara në Hiroshima dhe Nagasaki; më pas u shua sapo Bashkimi Sovjetik nga ana e tij arriti ta merrte atë armë.
Kohët e fundit, forcat anti-bërthamore thuajse kanë pushuar së foluri për sigurinë dhe janë fokusuar në një kundërshtim të ri, atë të kostos: reaktorët atomikë do të ishin një shterim për taksapaguesit.
Por ato bërthamore kushtojnë shumë sepse ne ndaluam së investuari, kështu që ekonomitë e shkallës (përfitimet e produktivitetit dhe efikasitetit që vijnë nga rritja e ndërtimit të reaktorëve të rinj) kanë pushuar dhe përparimi teknologjik është ngadalësuar.
Nuk është rastësi që reaktorët bërthamorë të prodhuar nga Kina dhe Rusia janë bërë më konkurrues, dy vende që kanë vazhduar të vënë baste për këtë energji.
Së fundi, mbetet edhe kundërshtimi i fundit, ai i mbetjeve. Dy janë përgjigjet. E para është teknologjia e re e groposjes së mbeturinave mbi të cilën po punon Finlanda. Tjetri është kufiri i shkrirjes bërthamore – i cili nuk gjeneron mbetje radioaktive – në të cilin investojnë kompani të ndryshme dhe shumë vende.
Marrë nga Corriere della Sera, përshtatur për Albanian Post
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
