Kush është në të vërtetë Pavel Durov? Gjithçka rrotullohet rreth kësaj pyetjeje.
Një ndërtim i aftë mediatik e ka paraqitur prej vitesh si një figurë të aftë për t’i rezistuar Putin-it, madje edhe për t’i thënë jo: për shembull në vitin 2018, kur u reklamua (edhe nga kanalet shtetërore ruse) se themeluesi i Telegram kishte refuzuar t’i dorëzonte çelësat e enkriptimit qeverisë ruse për të hyrë në bisedat e përdoruesve.
Që në vitin 2011 Durov kishte refuzuar të mbyllte faqet e VKontakte të aktivistëve të opozitës ruse, ishte bërë shënjestër e policisë, ose të paktën kështu na thanë dhe në fund ai kishte zgjedhur të shiste krijimin e tij të parë, rrjetin social VKontakte, pikërisht, investitorëve pro Kremlinit.
A do të thotë kjo vërtet se ai ishte kundër Putinit? Apo se Putini e lejoi atë të shesë, kur asetet e miliarderëve të tjerë gjithmonë janë marrë?
Si një lloj mrekullie e çuditshme, Durov do të ishte i vetmi miliarder i aftë për t’i thënë jo Putinit, duke shitur biznesin e tij, për të mbledhur para, për të krijuar një tjetër (Telegram), për ta rritur atë dhe për të jetuar i lumtur jashtë vendit, në Dubai.
Dikush tjetër, si Bill Browder (një armik i shpallur i Putinit, të cilin Moska me të vërtetë është përpjekur ta shkatërrojë), dje dukej se kishte disa dyshime. «Ambasada ruse në Francë i ka kërkuar qasje konsullore miliarderit 39-vjeçar franko-rus. Pavel Durov, pronar i Telegram. Mendova se ai u paraqit si disident. E çuditshme që kur situata përkeqësohet, ndërhyn Kremlini…”.
Ndoshta Durov thjesht nuk është një figurë njëdimensionale. Dhe kjo është një histori fondesh të dyfishta.
Sigurisht, përveçse ka gjetur një modus vivendi me Moskën dhe se është mik i ngushtë i Roman Abramovich, Durov ka pasur gjithmonë edhe disa marrëdhënie të mira me jashtë. Me Emiratet, që i dhanë nënshtetësinë. Ashtu si me Francën, në fund të fundit: ai ka edhe nënshtetësinë franceze, të dhënë drejtpërdrejt nga Ministria e Punëve të Jashtme në Paris (që zakonisht ndodh vetëm për merita të jashtëzakonshme social-kulturore). Edhe sikur të kishte qenë oficeri rus i ndërlidhjes me Parisin, nuk do kishte qenë e lehtë.
Agjencive të ndryshme perëndimore të inteligjencës u është dashur shpesh të gërmojnë nëpër Telegram dhe e kanë bërë këtë.
Durov gjithashtu ka një të kaluar italiane, flet italisht, ha ushqim italian (ai është vegjetarian) dhe jetoi për 14 vjet në Torino ku babai i tij Valery, një filolog i shquar në sezonin e fundit të Bashkimit Sovjetik, dha mësim në Universitet: një prej atyre udhëheqësve që BRSS i lejoi të jetonin dhe të punonin jashtë vendit.
Kur vendos familja Durov të kthehet në Rusi?
Në vitin 2001 (Paveli ishte 17 vjeç), pikërisht në ardhjen e epokës së Putinit, kur babait Valery iu besua drejtimi i departamentit të Filologjisë të Universitetit Shtetëror të Shën Petersburgut.
Nëse me VKontakte Durov kishte shitur përfundimisht (qoftë i detyruar apo jo), me Telegram jo vetëm që nuk shiti, por Telegram u bë mjeti kryesor për komunikime të koduara edhe në Komandën e Lartë Ruse gjatë pushtimit të Ukrainës: deri në atë pikë sa dje – raportoi Baza, një kanal shumë i afërt me agjencitë e sigurisë së Moskës – zyrtarë të administratës presidenciale dhe aparatit rus, zyrtarë të lartë të Ministrisë së Mbrojtjes Ruse dhe punonjës të disa agjencive të zbatimit të ligjit u urdhëruan të anulonin korrespondencën për punë nga Telegram.
Disa kanale ushtarake ruse kanë vënë në dukje se gjeneralët rusë në terren në Donbass dhe Krime gjithashtu komunikojnë duke përdorur Telegram – ndërsa komandantët e Forcave të Armatosura të Ukrainës përdorin kryesisht sinjalin.
Në Telegram, shërbime të ndryshme perëndimore e dinë se rekrutimi i përkthyesve të pavarur për sulmet terroriste të GRU (shërbimeve ushtarake ruse) u zhvillua, krejtësisht i pashqetësuar, në të gjithë Evropën. Po sikur hetimi i Parisit të jetë për këtë?
IStories, një kolektiv i gazetarëve të pavarur rusë, nënvizoi disa detaje të tjera të rëndësishme.
E para, Durov kishte fluturuar në Paris-Le Bourget nga Azerbajxhani, domethënë ai ishte në Baku në të njëjtën kohë me Putinin (por nuk dihet nëse Durov e takoi atë ose dikë nga delegacioni i tij).
E dyta, Durov shkoi në Paris duke e ditur se ai kërkohej atje: me pak fjalë, u dorëzua. Më mirë atje sesa në Moskë, ku diçka ishte prishur? A mundet një njeri si Pavel “Pasha” Durov të ketë qenë vërtet kaq i pakujdesshëm sa të shkelte në një vend ku e priste një urdhër arresti?
Në dukje është kështu. Avioni privat me të cilin ai po udhëtonte nga Baku, Azerbajxhan, kërkoi autorizim për ulje në aeroportin Bourget, një aeroport i vogël në periferi të Parisit, duke komunikuar listën e pasagjerëve.
Forcat e sigurisë u alarmuan dhe kreu i Telegram u prit në pistë nga Polaria franceze që e ndaloi.
Në seancën e jashtëzakonshme të së dielës në mbrëmje u konfirmua dënimi me burg. Ambasada e Moskës ka marrë masa, Durov është nga Shën Petersburgu, megjithëse është larguar përfundimisht nga Federata dhjetë vjet më parë, diplomatët kanë kontaktuar me avokatin e tij, thonë se ende nuk janë informuar për akuzat; por Parisi lejon që të mbizotërojë natyralizimi francez i miliarderit. Dhe kështu pyetja mbetet brenda kufijve francez, duke u mbështjellë nga një atmosferë misteri.
Pse ishte Pasha në Baku? Pse presidenti rus Vladimir Putin ndjeu nevojën për të sqaruar, përmes zëdhënësit të tij të hënën, se ai “nuk e takoi Durovin”?
Së dyti. Hetuesit francezë lanë të kuptohet se ishte thjesht një çështje sipërfaqësore arsyeja e zbritjes në Francë, dëshira për një darkë në Senë, “ndjenja e mosndëshkimit”, por ka edhe nga ata që hipotezojnë një marrëveshje. Ose një shkëmbim.
E pamundur? Telegram në një deklaratë deklaron se “CEO Pavel Durov nuk ka asgjë për të fshehur dhe udhëton shpesh në Evropë. Është absurde të pretendosh se një platformë ose pronari i saj është përgjegjës për abuzimin e asaj platforme. Gati një miliard përdorues përdorin Telegramin si një mjet komunikimi dhe si një burim informacioni jetik”. Për shembull në vendet e ish-bllokut sovjetik, veçanërisht në Ukrainë.
Megjithatë, prokuroria e Parisit ka hartuar një listë të gjatë krimesh të bujshme të mundësuara nga aplikacioni i mesazheve të koduara dhe mungesa e kontrollit të tij: nga trafiku i drogës te terrorizmi, nga pornografia e fëmijëve te pastrimi i parave.
Dhe Pasha Durov është njeriu që ka kodet e hyrjes në këtë botë nënujore. Po sikur të kishte vendosur të jepte një sërë çelësash në këmbim, për shembull, për mbrojtje? Kështu kthehemi në pyetjen fillestare të kësaj “historie të çuditshme”, siç e përkufizoi Ilya Yashin: kush është në të vërtetë Pavel Durov, njeriu që kishte shumë miq?
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
