Anëtarësimi në Bashkimin Evropian për vendet e Ballkanit Perëndimor për dekada me radhë u pa si ‘grali i shenjtë’.
Por për shumicën prej tyre, kjo ëndërr mbetet e pakapshme dhe ata tashmë kanë filluar të kërkojnë alternativa.
Njerëzit në Shqipëri, Serbi, Maqedoninë e Veriut, Bosnjë dhe Hercegovinë dhe Mal të Zi janë bërë të gjithë më të zëshëm në zhgënjimin e tyre këtë vit.
Kjo, ndërsa Evropa po përballet me pasojat e luftës së Rusisë në Ukrainë dhe një krizë të kostos së jetesës.
“Sondazhet në 18 muajt e fundit tregojnë një rënie të mbështetjes për BE-në”, tha javën e kaluar presidenti i Maqedonisë së Veriut, Stevo Pendarovski.
Sipas tij, fajin e ka kryesisht Brukseli zyrtar, pasi “ne objektivisht nuk e shohim që procesi i integrimit të ecë përpara”.
BE-ja e ka marrë parasysh.
Ajo po mban një samit të martën me krerët e 27 anëtarëve të saj në kryeqytetin e Shqipërisë, Tiranë, për të treguar se ende beson se shtetet e Ballkanit Perëndimor një ditë do t’i bashkohen grupit.
Është takimi i parë i tillë zyrtar që zhvillohet në rajon dhe zgjedhja është e dukshme – Shqipëria ka qenë ndër përkrahësit më të zëshëm të anëtarësimit në BE.
“Është hera e parë në historinë tonë që ne mund të zgjedhim”, tha kryeministri shqiptar Edi Rama në një intervistë të hënën.
Ankesat për integrimin e vonuar nuk kanë ardhur vetëm nga vendet ku shpresa për t’u bashkuar me BE mbetet e fortë.
Edhe Parlamenti Evropian (PE) qortoi liderët e bllokut për “mospërmbushjen e premtimeve të kahershme të BE”.
“Mungesa e angazhimit dhe besueshmërisë së BE-së gjatë viteve të fundit ka krijuar një vakum, duke hapur kështu hapësirë për Rusinë, Kinën dhe aktorë të tjerë të tretë keqdashës”.
Të jesh i lënë jashtë do të thotë të mbetesh pas ekonomikisht.
Gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor, që nuk kanë fituar anëtarësimin kishin të gjitha standarde jetese nën 50% të mesatares së bllokut vitin e kaluar, ndërsa 12 shtetet ish-komuniste që janë anëtarësuar që nga viti 2004 e tejkaluan atë nivel.
Marrim Maqedoninë e Veriut, e cila së bashku me Shqipërinë nisi bisedimet e anëtarësimit në korrik, pasi priti 17 vjet për ta bërë këtë, pas një procesi të trazuar në të cilin madje ndryshoi emrin për t’u kualifikuar.
Pasi e ka tejkaluar atë pengesë, përparimi i saj ende ka ngecur për shkak të një grindjeje me fqinjin Bullgarinë, e cila po kërkon një ndryshim në kushtetutën e Maqedonisë së Veriut përpara se të vazhdojë me procesin e anëtarësimit.
Kjo ka qenë e vështirë për t’u gëlltitur për njerëzit në Maqedoninë e Veriut (MV), pasi vonesa mund të shtojë më shumë vite në shanset e tyre për një jetë më të pasur që do t’i ngjante më shumë standardeve të BE-së.
“Ka shumë vende që besojnë se procesi duhet të jetë më i shpejtë”, tha javën e kaluar i dërguari special i SHBA-ve për Ballkanin, Gabriel Escobar.
Në Tiranë, udhëheqësit e BE-së do të theksojnë rëndësinë e përafrimit të pozicionit të unionit me vendet e Ballkanit Perëndimor ndaj sanksioneve kundër Rusisë.
Kjo pasi, presidenti serb, Aleksandër Vuçiç, i cili ka kërkuar të mbajë lidhje të ngushta me Rusinë, ka refuzuar vazhdimisht t’i bashkohet sanksioneve.
Por, ndërkohë Serbia ka dhënë një dorë, duke u përpjekur të rrisë ndikimin e saj në një rajon që dikur e dominonte nga Beogradi përpara shpërbërjes së përgjakshme të Jugosllavisë.
Presidenti serb ishte i pari që dërgoi vaksinat COVID-19 në Maqedoninë e Veriut dy vjet më parë.
Dhe qeveria e tij ndryshoi ligjet në tetor në mënyrë që të mund të fillonte eksportimin e gazit natyror te fqinji i saj jugor.
Vuçiç po bën gjithashtu presion për të forcuar forumin e Ballkanit të Hapur, i cili lehtëson tregtinë dhe udhëtimin dhe lehtëson tarifat e roaming-ut të telefonit.
Ai argumenton se, pa një datë të qartë objektive të anëtarësimit në BE, shtetet e Ballkanit duhet të forcojnë lidhjet ekonomike.
BE-ja e ka kritikuar iniciativën, së bashku me zyrtarë nga disa vende të Ballkanit që i janë shmangur asaj.
Ata janë të shqetësuar se vendet që luftuan për t’u bërë të pavarur nga njëri-tjetri në vitet 1990 mund të humbasin fokusin në pranim.
Por në fund të fundit, është BE ajo që duhet të mbajë përgjegjësinë kryesore për mungesën e përparimit drejt anëtarësimit.
Kjo sipas analistit politik me bazë në Shkup, Ljupço Popovski.
“Në mungesë të një shpërblimi të madh, njerëzit kanë kërkuar të kërkojnë disa përfitime të menjëhershme, edhe nëse ato ishin më të vogla”.
Marrë nga “Bloomberg” përshtatur për Albanian Post
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
